ارائه اظهارنامه مالیاتی و ثبت نام مالیاتی یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین کارهایی است که صاحبان مشاغل و کسب و کارها باید آن را انجام دهند. اظهارنامه مالیاتی تمامی درآمدها و سود و زیان هر کسب و کاری را برآورد کرده و طبق آن باید مالیات مشخص شده را پرداخت کنند.
در این مقاله قصد داریم تعریفی از اظهارنامه مالیاتی داشته باشیم و اطلاعات کاملی درباره انواع اظهارنامه مالیاتی و نحوه ثبت نام مالیاتی و جریمه‌های آنها در اختیار شما قرار دهیم.
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
اظهارنامه مالیاتی در واقع یک گزارش از عملکردهای مالی افراد حقیقی یا حقوقی است و دلیل پر کردن اظهارنامه مالیاتی این است که صاحبان مشاغل بدانند چه میزان مالیات باید پرداخت کنند.
در اظهارنامه مالیاتی تمام اطلاعات مالی مثل درآمدها، هزینه‌ها، بدهی‌ها، سرمایه‌های مالیاتی و غیره ثبت می‌شود. تمام افرادی که مشمول پرداخت مالیات هستند، باید اقدام به ارائه اظهارنامه مالیاتی کنند این شامل افرادی است که دارای کسب و کار هستند مثل تاجران صاحبان کسب و کارها و شرکت‌ها که باید به صورت سالیانه، اظهارنامه مالیاتی پر کرده و به سازمان مالیاتی کشور تسلیم کنند.
انواع اظهار نامه مالیاتی
اظهارنامه‌های مالیاتی دارای انواع مختلفی هستند که وابسته به نوع فعالیت هر کسب و کار و افراد حقیقی تقسیم بندی و مشخص می‌شوند. ثبت درست اظهارنامه‌های مالیاتی می‌تواند به افراد کمک کند تا بسته به نوع فعالیت خود، مالیات بپردازند. معمولاً اداره مالیات برای ثبت نام مالیاتی و ارسال اظهارنامه مالیاتی برای افراد حقیقی، مهلت خاصی را معین می‌کند که طی آن زمان باید اظهارنامه‌ها تسلیم شوند. در ادامه انواع اظهارنامه‌های مالیاتی را معرفی می‌کنیم.
۱- اظهارنامه مالیاتی مودی حقوقی
این نوع از اظهارنامه مالیاتی برای تمامی سازمان‌های حقوقی مثل وزارتخانه‌ها، اتحادیه‌ها و شرکت‌ها است که باید تمامی اطلاعات مالی مثل درآمد، هزینه، سود و زیان را در اظهارنامه‌ها ثبت کرده و به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند.
۲- اظهارنامه مالیات بر ارث
این نوع از اظهارنامه مالیاتی برای افرادی است که به آنها ارث می‌رسد و باید با توجه به میزان ارثی که به آنها رسیده، مالیات آن را پرداخت کنند. معمولاً مالیات بر ارث باید تا یک سال پس از فوت متوفی، پرداخت شود. وارثین می‌توانند مالیات بر ارث را به صورت جداگانه پرداخت کنند یا یکی از وارثین تمام مالیات را بپردازد.
۳- اظهارنامه مشاغل خودرویی
تمام کسانی که با خودرو کار می‌کنند مثل راننده‌های اتوبوس، تاکسی، باربری، کامیون، وسایل نقلیه عمومی و ماشین آلات راهسازی باید اظهارنامه مشاغل خودرویی را تکمیل کرده و با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت یا از طریق کافی نت آنلاین اقدام به پرداخت مالیات کنند.
۴- اظهارنامه مالیات بر املاک و مستغلات
تمامی کسانی که خرید فروش یا اجاره املاک انجام می‌دهند باید این نوع اظهارنامه را جهت پرداخت مالیات ارائه دهند. برای مالیات بر اجاره در قراردادهای دست اول مالک و در قراردادهای دست دوم مستاجر باید اظهارنامه مالیاتی را ارائه و مالیات را پرداخت کند.
املاک خالی از سکنه در سال اول معاف مالیات هستند ولی در سال‌های بعد باید با توجه به صورت سالانه مالیات پرداخت کنند. مالیات املاک و مستغلات باید در زمان تعیین شده توسط اداره مالیات کشور پرداخت شود و در صورت پرداخت نشدن در زمان تعیین شده، جریمه دیرکرد به آن تعلق می‌گیرد. برای املاکی که خرید و فروش می‌شوند هم مهلت پرداخت مالیات تا یک ماه پس از انجام معامله است.
انواع دیگر اظهارنامه‌های مالیاتی شامل اظهارنامه انحلال شرکت، اظهارنامه حبس، نذر و وقف و اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده است که هر کدام تاریخ پرداخت مشخصی دارند و باید در زمان تعیین شده نسبت به پرداخت آنها اقدام کرد.
نحوه ثبت نام اظهارنامه مالیاتی
اولین مرحله برای ارائه اظهار نامه مالیاتی این است که در سایت رسمی سازمان امور مالیاتی کشور با نام www.tax.gov.ir ثبت نام کرده و شماره اقتصادی و کد رهگیری دریافت کنید. در مراحل بعدی باید پیش ثبت نام الکترونیکی، سپس ثبت نام الکترونیکی، راستی آزمایی اطلاعات و نهایی کردن ثبت اظهارنامه مالیاتی را انجام دهید. اگر نحوه ثبت نام مالیاتی را نمی‌دانید یا نیاز به راهنمایی دارید می‌توانید این کار را از طریق کافی نت آنلاین انجام دهید.
جریمه‌های اظهار نامه مالیاتی
عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی شامل جریمه‌هایی می‌شود و وجود این جریمه‌ها یک نوع ضمانت برای اطمینان از پرداخت به موقع مالیات است و مودیان را موظف می‌کند تا در زمان مقرر نسبت به تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات اقدام کنند در غیر این صورت جریمه‌های مختلفی برای این مورد در نظر گرفته شده است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
نوع اول جریمه‌های مربوط به عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی، جریمه‌های نقدی هستند که طبق آن برای اشخاص حقوقی و حقیقی صاحبان مشاغل گروه اول و دوم ۳۰ درصد مالیات به عنوان جریمه در نظر گرفته می‌شود و برای اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل گروه سوم این میزان ۱۰ درصد مالیات است.
نوع دوم جریمه‌های عدم تسلیم اظهارنامه‌های مالیاتی، جریمه‌های اعتباری است که مودیان را از استفاده از تسهیلات مالیاتی محروم می‌کند. یعنی در واقع مودی از تمام معافیت‌ها و تسهیلات قانونی محروم شده و علاوه بر آن جریمه‌ها و مجازات‌های مربوطه نیز شامل او می‌شود.
همچنین اگر مشخص شود که فرد اسناد و مدارک را به گونه‌ای تنظیم کرده تا مالیات کمتری بپردازد و یا اگر در پرداخت مالیات تاخیر داشته باشد، ممکن است طبق قانون شامل جریمه‌های نقدی، توقیف اموال، ممنوع الخروجی و جریمه‌های اعتباری شود.
در تکمیل توضیحات بالا باید بگوییم که اگر فرد در پرداخت مالیات تاخیر داشته باشد به اندازه بدهی مالیاتی و جریمه آن اموال وی توقیف می‌شود. اگر این بدهی از میزان مشخصی بیشتر باشد، فرد ممنوع الخروج می‌شود. همچنین اگر مشخص شود مودیان اموال خود را به اشخاص دیگری واگذار کرده‌اند تا مالیات کمتری بپردازند، سازمان امور مالیاتی می‌تواند این اسناد را باطل کند.
سخن پایانی
توجه داشته باشید زمان مشخصی برای تسلیم اظهارنامه مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی در نظر گرفته شده است که باید ثبت نام مالیاتی و امور مربوط به آن در زمان مقرر انجام شود. معمولاً برای اشخاص حقیقی تا ۳۱ خرداد و برای اشخاص حقوقی مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی تا ۳۱ تیر در نظر گرفته شده است.
